- сентябрь 13, 2025
Қазақстанда декреттік демалыс кезеңі 1 жылдан 1,5 жылға дейін ұзартылады. Алайда, барлық әйелдер үшін осы мерзімнің соңына дейін демалыста болу мүмкіндігі жоқ. Көптеген әйелдер жұмысқа ерте оралады, бірақ бұл олардың бала 1,5 жасқа толғанға дейін ай сайынғы жәрдемақы алу құқықтарын жоймайды.
Егер қызметкер әйел декреттен шығып, жұмысқа қайта кіріссе және жәрдемақыны алуды жалғастырса, онда оның жалақысынан салықтар мен әлеуметтік төлемдер қалай төленуі керек? Бұл мәселені ҚР Еңбек кодексі (ЕК) мен ҚР Салық кодексіне (СК) сүйене отырып қарастырайық.
ҚР ЕК 82-бабына сәйкес, 1,5 жасқа дейінгі балалары бар әйелдерге баланы емізу үшін қосымша үзілістер беріледі. Бұл үзілістердің ұзақтығы келесідей:
Баланы емізу үшін берілетін үзілістер қызметкердің өтініші бойынша тынығу мен тамақтану үзілісіне қосылуы немесе жұмыс күнінің басында не соңында біріктірілуі мүмкін.
ҚР ЕК 82-бабының 5-тармағына сәйкес, бала (балаларды) емізуге арналған үзілістер жұмыс уақытына қосылады. Бұл үзіліс уақытында әйелдерге орташа жалақы сақталады.
Декреттен ерте шыққан қызметкер әйелдер үшін табысқа салық салу және әлеуметтік төлемдер бойынша арнайы шарттар қарастырылмаған. Яғни, стандартты тәртіпте жеке табыс салығы (ЖТС), міндетті зейнетақы жарналары (МЗЖ), әлеуметтік сақтандыру (ӘС), және медициналық сақтандыру (МӘМС) жарналары есептеліп, ұсталып, төленуі тиіс. Қосымша жеңілдіктер жоқ.