Шетелдік қызметкердің қашықтан жұмысы: рұқсаттың жоқтығы заңдық салдарға әкелуі мүмкін

Шетелдік қызметкерлерді қашықтан жұмысқа қабылдау: жұмысқа рұқсат алу қажеттілігі

Қазақстанда жұмыс берушілер жиі резидент емес қызметкерлердің қызметтерін пайдаланады. Бұл қызметкерлердің Қазақстанда физикалық болуы міндетті емес, яғни олар өз елдерінде тұрып, қашықтан жұмыс істей алады. Алайда, егер резидент емес қызметкер ЕАЭО-ға мүше емес елден болса, жұмысқа рұқсат алу қажет пе? Жалақыдан салық пен әлеуметтік төлемдерді қалай төлеу керек? Осы сұрақтарға жауап береміз.

Қашықтан жұмыс істейтін резидент емес қызметкермен еңбек шартын қалай жасауға болады?

ҚР Еңбек кодексі ҚР аумағында орналасқан жұмыс берушілер мен қызметкерлерге қолданылады, соның ішінде шетелдік заңды тұлғалардың филиалдары мен өкілдіктері де бар. Егер қызметкер ҚР резиденті ЖШС-мен еңбек қатынастарында болса, онда жұмыс орнының орналасқан жеріне қарамастан, Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасы қолданылады.

Қашықтан жұмыс дегеніміз не?

Трудовой кодексінің 138-бабына сәйкес, қашықтан жұмыс – еңбек процесін жұмыс берушінің орналасқан жерінен тыс, ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалана отырып жүзеге асырудың ерекше нысаны. Қашықтан жұмыс істейтін қызметкермен еңбек шарты жасалған сәтте немесе оның қолданылу мерзімі ішінде келісіліп, еңбек шартына өзгерістер мен толықтырулар енгізілуі мүмкін.

Еңбек шартын жасау тәртібі

• Резидент емес қызметкер ТК РК 32-бабына сәйкес қажетті құжаттарды ұсынады.
• Еңбек шартын жазбаша түрде кемінде 2 дана жасау керек, тараптар қол қояды.
• Еңбек шарты ЭЦҚ арқылы куәландырылған электрондық құжат түрінде де жасалуы мүмкін.
• Жұмыс беруші жұмысқа қабылдау туралы бұйрық шығарады.

Салықтар мен әлеуметтік төлемдерді төлеу тәртібі

Резидент емес қызметкерлердің табыстарына салық салу бойынша, НК РК 217-бабы 1-тармағына сәйкес, ҚР-да салық салу мақсатында резидент деп танылады:

1. ҚР-да тұрақты болатын жеке тұлға;
2. ҚР-да тұрақты болмайтын, бірақ өмірлік мүдделерінің орталығы ҚР-да орналасқан жеке тұлға.

НК РК 217-бабы 2-1 тармағына сәйкес, жеке тұлға кез келген бірізді 12 айлық кезең ішінде (келу және кету күндерін қоса алғанда), елде кемінде 183 күн болса, ол тұрақты болып танылады.

Салық салу жағдайлары

Егер шетелдік қызметкер ҚР аумағында тұрақты болатын болса, онда салық салу мақсатында ол ҚР резиденті болып танылады. Ал егер қызметкер Қазақстанға кірместен жұмыс істесе, онда ол резидент емес болып табылады.

НК РК 644-бабы 1-тармағына сәйкес, резидент емес жеке тұлғаның табыстарына ЖТС төлем көзінен ұсталады. ЖТС бойынша салықтық шегерімдер қолданылмайды, ал ЖТС мөлшерлемесі – 10% (НК РК 320-бабы 1-тармағы).

Әлеуметтік салық және әлеуметтік төлемдер

НК РК 484-бабы 2-тармағына сәйкес, жұмыс беруші резидент емес қызметкердің табысынан әлеуметтік салықты 9,5% мөлшерінде есептейді. 2023 жылғы 1 шілдеден бастап күшіне енген Әлеуметтік кодекстің 243-бабына сәйкес, шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар, сондай-ақ ҚР аумағында тұрақты тұратын қандастар міндетті әлеуметтік сақтандыруға жатады.

Егер резидент емес қызметкер өз елінде тұрақты тұрып, Қазақстанда емес, қашықтан жұмыс істейтін болса, онда ол ҚР аумағында тұрақты тұратын болып табылмайды. Сондықтан оның табысынан әлеуметтік аударымдар есептелмейді. ЕАЭО-ға кірмейтін үшінші елдерден келген резидент емес қызметкерлердің табысынан зейнетақы жарналарын есептеу бойынша халықаралық келісім жоқ.

Жұмыс берушінің міндеттері

Жұмыс беруші – салық агенті мұндай қызметкерді 200.00 нысанына қосады. Шетелдік қызметкер ҚР аумағында жұмыс істемейтіндіктен, шетелдік жұмыс күшін тартуға рұқсат алу қажет емес.

ЖСН алу қажеттілігі

Еңбек шартын жасасу кезінде резидент емес жеке тұлға қазақстандық ЖСН (ИИН) алуға міндетті. Бұл ЖТС төлеу және есептілікте қызметкерді көрсету үшін қажет. Сонымен қатар, резидент емес жеке тұлғамен еңбек шартын enbek.kz порталы арқылы тіркеу керек.

Нашли ошибку?