ЖШС депозит: сыйақыны көрсету және салық есептілігі 910.00

Қазақстанда депозиттерді банктерде жеке тұлғалармен қатар заңды тұлғалар да аша алады. Мысалы, жеңілдетілген режимде жұмыс істейтін жауапкершілігі шектеулі серіктестіктер (ЖШС) бос қаражаттарын депозитте сақтай алады. Депозиттер бойынша пайыздар заңды тұлғаларға да есептеледі. Депозиттен алынған сыйақыны қалай көрсету керек? Ол 910.00 нысанындағы жалпы табысқа енгізіле ме, әлде 100.00 нысанында бөлек көрсетілуі керек пе? Бұл мәселеге назар аударайық.

Депозит бойынша пайыздар жылдық табысқа енгізілуі тиіс пе? Қазақстан Республикасының Салық кодексіне сәйкес, салық төлеушінің барлық табыс түрлері (ҚҚС және акциз сомаларын қоспағанда) жиынтық жылдық табысқа кіреді. Олардың ішінде:

• өткізу табысы;
• депозит бойынша сыйақы.

Арнайы режимдер, соның ішінде жеңілдетілген режим бойынша табыстарға қатысты нормаларды да ескеру қажет. НК РК 681-бабының 3-тармағына сәйкес, жеңілдетілген режимді қолданған кездегі табыс мөлшері заңды тұлға тарапынан жалпыға бірдей белгіленген тәртіпте анықталады.

Бұл нормалар Қазақстанда және одан тыс жерлерде алынған табыстарға қатысты:

• тауарларды өткізу, жұмыстарды орындау, қызметтерді көрсету;
• міндеттемелерді есептен шығарудан түскен табыс;
• талап ету құқығын беруден табыс;
• бірлескен қызметті жүзеге асырудан табыс;
• борышкер мойындаған айыппұлдар;
• шығындарды жабу үшін мемлекеттік бюджеттен алынған сомалар;
• түгендеу кезінде анықталған материалдық құндылықтардың артығы;
• кәсіпкерлік мақсаттарға арналған өтеусіз алынған мүлік.

НК РК 681-бабының 4-тармағында 681-баптың 2-тармағында көрсетілмеген табыстарды алған кезде жеңілдетілген режимді қолданатын салық төлеушілер салықтарды есептеу, төлеу және салықтық есептілікті жалпыға бірдей белгіленген тәртіппен жүзеге асырады.

Осылайша, жеңілдетілген режимдегі ЖШС-нің депозит бойынша сыйақы табыстары жалпыға бірдей белгіленген тәртіпте салық салынады. Бұл сыйақы сомаларына бухгалтерлік есеп жүргізуді және 100.00 нысанын тапсыруды да білдіреді. Ал ЖШС-нің басқа табыстары 910.00 нысанында көрсетіледі.

Депозит бойынша сыйақыны бухгалтерлік есепте қалай көрсету керек? Депозит бойынша сыйақыны есепке алу үшін 1050 «Жинақ шоттардағы ақша қаражаты» шоты қолданылады. Депозит бойынша қозғалыстар осы шотта есептеледі, ал 1215 «Сатып алушылар мен тапсырыс берушілердің (басқалардың) қысқа мерзімді дебиторлық берешегі» шотында есептелген сыйақылар көрсетіледі.

Бұл операцияны есепте келесі бухгалтерлік жазбалармен көрсетуге болады:

• депозит ашу және ақша қаражатын депозитке аудару: Дт 1050 Кт 1030;
• депозиттік шоттан ағымдағы шотқа ақша қаражатын аудару: Дт 1030 Кт 1050;
• депозит бойынша есептелген пайыздар банктегі ағымдағы шотқа түсті: Дт 1215 Кт 6110;
• есептелген сыйақы депозиттік шотта капитализацияланды: Дт 1050 Кт 6110;
• есептелген сыйақы банктегі ағымдағы шотқа аударылды: Дт 1030 Кт 1215;
• банктің төлем көзі бойынша ұсталған КТС: Дт 1410 Кт 1215.

Депозит бойынша сыйақыны 100.00 және 910.00 нысандарында қалай көрсету керек? Есепке алынған депозит бойынша сыйақы сомаларын кейін салықтық есептілікте көрсету қажет. НК РК 302-бабының 2-тармағына сәйкес, бюджетке төленуге тиіс КТС сомасы төлем көзі бойынша ұтыстардан, сыйақылардан, дивидендтерден алынған табыстан төлем көзі арқылы ұсталған КТС сомасына азайтылады.

Депозит бойынша сыйақы ЖШС-нің жиынтық жылдық табысына НК РК 225 және 226-баптарына сәйкес енгізілуі тиіс, бірақ оның бір бөлігі 910.00 нысанында, ал депозит сыйақысы түріндегі бөлігі – 100.00 нысанында көрсетіледі.

100.00 нысанын жасау ережелеріне сәйкес, алдымен сыйақыдан КТС сомасын есептеу, содан кейін оны шегерімдерге азайту қажет. Банк салық агенті ретінде клиенттерге сыйақы сомаларын КТС ұсталғаннан кейін аударады.

Мысалы, егер ЖШС банк шотына 100 000 теңге сыйақы алса, бұл банктің төлем көзі бойынша КТС-ты (15%) алдын ала ұстап қалғанын білдіреді. Банк бастапқыда есептеген сыйақы сомасын қарапайым пропорция арқылы анықтауға болады:

100 000 * 15 / 85 = 17 647 тг. (төлем көзі бойынша ұсталған КТС)100 000 + 17 647 = 117 647 тг. (банктің есептеген сыйақы сомасы).

Бұл сомаларды растау үшін банктен жылдың соңында анықтама алу қажет. Анықтама негізінде 100.00 нысанымен есептелген КТС сомасын банк ұстап қалған КТС сомасына азайтуға болады. 100.00 нысанында «Сыйақы түріндегі табыстан төлем көзі бойынша ұсталған КТС, салықтық кезеңде ұсталған» жолында көрсетіледі. НК РК 681-бабы 4-тармағы нормасы сақталады.

910.00 нысанында жеңілдетілген режимдегі ЖШС депозит бойынша сыйақы сомаларын көрсетпейді.

Нашли ошибку?