Зейнеткерлік пен мүгедектік: СО төлеу керек пе?

Қазақстан Республикасының әлеуметтік кодексіне сәйкес, еңбек сіңірген жылдары үшін зейнеткерлікке шыққан және 3-топ мүгедектігі бар қызметкерлерге әлеуметтік аударымдар (СО) төлену мәселесі өзекті болып отыр.

Әлеуметтік аударымдар: Қандай категорияларға қолданылады?

Әлеуметтік кодекстің 243-бабына сәйкес, әлеуметтік аударымдар келесі санаттарға төленеді:

• қызметкерлер, өзге де ақылы жұмысы бар адамдар;
• жеке кәсіпкерлер (ЖК), оның ішінде шаруа немесе фермер қожалықтарының басшылары мен олардың мүшелері, 18 жасқа толғандар;
• жеке тәжірибемен айналысатын тұлғалар;
• салық агенттерімен жасалған азаматтық-құқықтық шарттар бойынша табыс алатын жеке тұлғалар;
• жеке көмекшілер;
• арнайы мобильдік қосымшаны қолданатын арнайы салық режиміндегі жеке кәсіпкерлер.

Қызметкерлер үшін әлеуметтік аударымдарды есептеу

Қызметкерлер үшін әлеуметтік аударымдарды есептеу объектісі – жұмыс берушінің еңбекақы түрінде төлейтін табыстары болып табылады. Бұл жағдайда әлеуметтік аударымдар төленбейтін табыстарды есепке алмайды.

Зейнеткерлер мен мүгедектерге қатысты ережелер

Әлеуметтік кодекстің 207-бабында көрсетілгендей, жасына байланысты зейнеткерлер міндетті әлеуметтік сақтандыруға жатпайды. Алайда, еңбек сіңірген жылдары үшін зейнетке шыққан тұлғалар сақтандыруға жатады, және оларға әлеуметтік аударымдар төленеді.

Мүгедектік жағдайы бойынша, әлеуметтік аударымдар мүгедектерге де жалпы тәртіпте, есептеу объектісінен 5% мөлшерлемемен есептеледі. Яғни, мүгедектерге жеңілдіктер қарастырылмаған.

Қорытынды

Осылайша, Қазақстан Республикасында жасына байланысты зейнеткерлер әлеуметтік аударымдардан босатылғанымен, еңбек сіңірген жылдары үшін зейнеткер әрі 3-топ мүгедектігі бар қызметкерлер үшін әлеуметтік аударымдар әдеттегі тәртіпте есептеліп, төленуі қажет.