Ресми жұмысқа қабылдау: ИП мен ТОО-ның міндеттері мен құжаттары

ИП және ТОО-да қызметкерді ресми жұмысқа қабылдау

Қызметкерлерді ресми түрде тіркеу жұмыс берушіге жалақыны дұрыс есептеу, салықтар мен әлеуметтік аударымдарды аудару, сондай-ақ кадрлық құжаттарды дұрыс рәсімдеу бойынша міндеттер жүктейді. Жеке кәсіпкер (ИП) немесе жауапкершілігі шектеулі серіктестік (ТОО) қызметкерді ресми түрде жұмысқа қабылдағанда қандай құжаттарды дайындау керек, соны қарастырамыз.

Қызметкерді ресми жұмысқа қабылдаудың әдістері

ИП және ТОО-да қызметкерлерді ресми түрде тартудың екі негізгі әдісі бар:

1. Еңбек шартына қол қою;
2. ГПХ (азаматтық-құқықтық) келісім-шартқа қол қою.

ГПХ келісімі әдетте бір реттік немесе жобалық жұмыстар үшін қолданылады, белгілі бір мерзімге жасалады, ал еңбек шарты ұзақ мерзімді міндеттерді орындау үшін қажет.

ГПХ келісімдері

ГПХ келісімдері ҚР Азаматтық кодексімен реттеледі және екі түрге бөлінеді:

• Подряд шарты (ҚР АК 616-бап);
• Қызмет көрсету шарты (ҚР АК 683-бап).

ГПХ келісімі еңбек кітапшасына жазба енгізілмейді, ал еңбек шарты бойынша қызметкердің жұмысы еңбек кітапшасына енгізіледі.

ИП-да қызметкерлерді ресми қабылдаудың ерекшеліктері

ИП қызметкерлерді ресми түрде қабылдағанда салық режиміне байланысты шектеулерді ескеруі қажет:

• Упрощенка режимінде 30 қызметкерге дейін;
• Арнайы режимде (фиксированный вычет) 50 қызметкерге дейін;
• Патент бойынша қызметкерлерді ресми түрде қабылдауға болмайды.

Кәсіпкер кадрлық құжаттаманы өзі жүргізе алады немесе маман қызметін пайдалана алады. Егер маман да ИП болса, онымен қызмет көрсету келісім-шартын жасауға болады.

ТОО-да қызметкерлерді ресми қабылдаудың ерекшелігі

ТОО-да қызметкерлерді ресми қабылдау принципі ИП-дегідей. Егер ТОО арнайы режимге жатса, қызметкерлер саны бойынша шектеулер ИП-ге ұқсас, алайда ОУР бойынша қызметкерлер санына шектеу жоқ.

Жұмыс берушінің міндеттері

Еңбек шарты бойынша қызметкерді қабылдау үшін жұмыс беруші мына әрекеттерді орындауы тиіс:

1. Штаттық кестені бекіту;
2. Қызметкерден жазбаша өтініш қабылдау;
3. Құжаттарды сұрау: жеке куәлік, әскери билет, диплом, еңбек кітапшасы;
4. Еңбек шартын жасау;
5. Материалдық жауапкершілік шарты болса, оны жасау;
6. Қабылдау туралы бұйрық шығару;
7. Қызметкерді ішкі тәртіп ережелерімен таныстыру;
8. Еңбек кітапшасына жазба енгізу (егер бар болса);
9. Параллельді жұмыс орнында стандартты салық шегеріміне өтініш қабылдау.

Сұралуы мүмкін құжаттар ҚР ЕК 32-бабында көрсетілген. Мысалы, жеке куәлік, диплом, еңбек кітапшасы, медициналық анықтама және т.б.

Қызметкер үшін төленетін салықтар мен аударымдар

ГПХ бойынша тартылған маман үшін:

• ЖЗҚ – 10%;
• ЖТС – 10%;
• МӘМС – 2%;
• СО – 5%.

Еңбек шарты бойынша штаттық қызметкер үшін:

• ЖТС – 10%;
• ЖЗҚ – 10%;
• ЖЗҚР – 2,5%;
• СО – 5%;
• ОСМС – 3%;
• МӘМС – 2%.

Усталған салықтар мен әлеуметтік аударымдар бюджетке аударылып, салық декларацияларында көрсетілуі тиіс.