Глобальные вызовы и возможности: влияние информационных технологий на религию в современном мире

Ақпараттық технологиялардың қарқынды дамуы XXI ғасырда діннің қоғамдағы рөліне жаңа ықпал етіп отыр. Дін мен ақпараттық кеңістіктің өзара байланысы бүгінгі таңда маңызды мәселе болып табылады. Әлеуметтік желілер мен онлайн платформалар арқылы діни білімнің қолжетімділігі артып, жастардың дін туралы ақпаратты интернеттен алу мүмкіндігі кеңейді. Мысалы, Pew Research Center деректері бойынша, мұсылман елдеріндегі жастардың 40%-ы діни білімді интернеттен алады. Бұл үрдіс діни сауаттылықты арттыруға мүмкіндік береді, алайда ақпараттың сапасы мен сенімділігіне байланысты кейбір қауіптер туындауы мүмкін.

Мүмкіндіктер мен қауіптер

Ақпараттық технологиялардың дінге әсері тек оң аспектілермен шектелмейді. Жасанды интеллект пен big data технологиялары діни мәтіндерді талдауға, аударуға мүмкіндік беріп, ғылым мен дін арасындағы байланысты нығайтады. Діни сәулет ескерткіштері мен мәдени құндылықтар виртуалды форматта ұсынылып, мәдениет пен діннің өзара байланысын күшейтеді. Алайда, интернетте таралатын жалған ақпарат пен радикалды идеялар жастар арасында дінге қатысты үстірт түсініктердің қалыптасуына себеп болуы мүмкін. БҰҰ деректері бойынша, экстремистік ұйымдардың 70%-дан астамы өз насихаттарын интернет арқылы жүргізеді, бұл жастардың сенімді дереккөздерді ажырата алмауына әкеліп соғуы ықтимал.

Алматы қаласында дін мен ақпараттық кеңістіктің тоғысы нақты көрініс табуда. Орталық мешіт пен басқа діни бірлестіктер әлеуметтік желілерде белсенді жұмыс істеп, халыққа онлайн уағыздар мен дәрістер ұсынып келеді. Сонымен қатар, жастар арасында радикалды идеялардың алдын алу үшін ғылыми орталықтар мен оқу орындары арнайы медиа-жобаларды іске асыруда. 2023 жылы Алматыда өткен "Дін және ақпараттық кеңістік" республикалық форумында сарапшылар ақпараттық қауіпсіздік, діни білім беру және мәдени құндылықтарды насихаттаудың заманауи жолдарын талқылады.

Ақпараттық кеңістік дін мен қоғам үшін жаңа мүмкіндіктер әкеледі, бірақ оның тәуекелдері де бар. Жалған ақпарат, радикализм қаупі, мәдени сәйкестіктің әлсіреуі – осының бәрі ескерусіз қалмауы тиіс. Алматы қаласының тәжірибесі көрсеткендей, ақпараттық кеңістікті тиімді пайдалану арқылы дінді ағартушылық бағытта дамытуға және жастардың дүниетанымын байытуға болады.